Wat is angst en welke invloed heeft het in ons leven?

Wat is angst en welke invloed heeft het in ons leven?

Laat angst geen rol meer spelen

We kennen het allemaal wel: die knoop in je maag, het hart dat sneller gaat kloppen, de onrust in je hoofd. Angst is een emotie die ons allemaal wel eens overvalt. Het is een natuurlijke reactie op gevaar of onzekerheid. Maar wat gebeurt er als die angst ons dagelijks leven gaat beheersen? In deze blog gaan we dieper in op ‘wat is angst en welke invloed heeft het in ons leven?’

‘Angst is een normale menselijke emotie. Het is hoe we ermee omgaan dat het verschil maakt’ – Michelle Obama

 

Wat is angst dan precies?

Angst is een emotie die we allemaal wel eens ervaren. Het is een soort alarmsignaal van ons lichaam dat ons waarschuwt voor mogelijk gevaar. Denk aan een tijd dat je bijvoorbeeld onverwacht een hard geluid hoorde. Waarschijnlijk schrok je even en je hart ging sneller kloppen. Dat is een heel normale reactie van je lichaam op een onverwachte situatie.

Angst is eigenlijk een gevoel van onrust, bezorgdheid of spanning. Het kan ontstaan wanneer we ons bedreigd voelen, of wanneer we ons zorgen maken over de toekomst. Die bedreiging kan zowel echt als ingebeeld zijn. Het is belangrijk om te weten dat angst een normale emotie is en dat iedereen er wel eens mee te maken krijgt.

Hoe kan angst zich uiten?

Angst kan zich op verschillende manieren uiten, zowel lichamelijk als geestelijk.

Lichamelijke reacties:

  • Snel kloppend hart
  • Zweten
  • Benauwdheid
  • Misselijkheid
  • Spierpijn
  • Trillen
  • Hoofdpijn
  • Vermoeidheid

Geestelijke reacties:

  • Zorgen maken
  • Piekeren
  • Slaapproblemen
  • Prikkelbaar
  • Concentratieproblemen
  • Vermijden van bepaalde situaties
  • Gevoel van onveiligheid

Angst wordt pas een probleem als het je dagelijks leven begint te belemmeren. Als je bijvoorbeeld bepaalde situaties gaat vermijden, moeite hebt met slapen of je constant zorgen maakt, kan het zijn dat je last hebt van een angststoornis.

Angst is dus gewoon een gevoel dat ons vertelt dat er misschien iets aan de hand is. Het is net als een rookmelder in huis: als die afgaat, weet je dat er iets niet klopt. Maar soms kan die rookmelder ook per ongeluk afgaan, of blijft hij maar doorgaan, ook al is er geen brand. En dat is vervelend, want dan kun je er niet meer goed van slapen.

De verschillende soorten angst

Er zijn verschillende soorten angst en iedereen ervaart angst op een andere manier. Angst wordt gekenmerkt door overmatige en ongecontroleerde angstgevoelens. Hoewel angst op zichzelf normaal en zelfs nuttig kan zijn in bepaalde situaties, kunnen angststoornissen leiden tot intense en langdurige gevoelens van angst die ons dagelijks leven belemmeren. Hieronder gaan we de verschillende soorten angststoornissen verkennen.

Sociale angst

Stel je voor dat je een presentatie moet geven voor een groep mensen. Je hart bonst in je keel, je handen zweten en je bent bang dat iedereen naar je zal kijken en je dom zal vinden. Dit is een voorbeeld van sociale angst. Mensen met sociale angst zijn bang voor sociale situaties, omdat ze bang zijn om beoordeeld te worden of zich te schamen.

Specifieke fobieën

Een specifieke fobie is een intense angst voor een bepaald object of situatie. Denk aan iemand die doodsbang is voor spinnen, hoogtevrees heeft of bang is voor honden. Deze angst is vaak zo sterk dat mensen de situatie of het object helemaal willen vermijden.

Paniekstoornis

Bij een paniekstoornis ervaart iemand plotselinge aanvallen van intense angst, ook wel paniekaanvallen genoemd. Tijdens een paniekaanval kunnen er allerlei lichamelijke klachten optreden, zoals hartkloppingen, duizeligheid, benauwdheid en een gevoel van onwerkelijkheid. Mensen met een paniekstoornis zijn vaak bang voor nieuwe paniekaanvallen en gaan situaties vermijden waar ze eerder een aanval hebben gehad.

Algemene angststoornis

Mensen met een algemene angststoornis maken zich voortdurend zorgen over allerlei dingen. Ze kunnen zich zorgen maken over hun gezondheid, hun werk, hun relaties of over de toekomst. Deze zorgen zijn vaak overdreven en moeilijk te controleren.

Het is belangrijk om te weten dat deze soorten angst elkaar vaak overlappen. Iemand kan bijvoorbeeld zowel een specifieke fobie als een algemene angststoornis hebben.

Oorzaken van angst

Angst is een complex fenomeen en er is niet één specifieke oorzaak. Vaak is het een combinatie van verschillende factoren die tot angst kunnen leiden.

Oorzaken van angst kunnen onderverdeeld worden in verschillende categorieën:

  • Biologische factoren:
    • Erfelijkheid: Angststoornissen kunnen een erfelijke component hebben. Als er in je familie mensen zijn met angststoornissen, is de kans groter dat jij er ook last van krijgt.
    • Hersenchemie: Een disbalans in bepaalde neurotransmitters in de hersenen kan een rol spelen bij het ontstaan van angst.
    • Lichamelijke aandoeningen: Sommige medische aandoeningen, zoals bijvoorbeeld schildklierproblemen, astma, epilepsie of hartproblemen, kunnen gevoelens van angst oproepen.
  • Psychologische factoren:
    • Negatieve gedachten: Negatieve gedachten over jezelf, de toekomst of bepaalde situaties kunnen angst versterken.
    • Leerprocessen: Angst kan aangeleerd zijn door ervaringen uit het verleden. Bijvoorbeeld als je als kind een traumatische ervaring hebt meegemaakt, kan dit later leiden tot angst.
    • Persoonlijkheid: Sommige persoonlijkheidstrekken, zoals perfectionisme, onzekerheid of verlegenheid, kunnen het risico op het ontwikkelen van angst vergroten.
  • Omgevingsfactoren:
    • Stressvolle levensgebeurtenissen: Grote veranderingen in je leven, zoals een verlies, een verhuizing of een scheiding, kunnen stress veroorzaken en angstklachten in de hand werken.
    • Onveilige opvoeding: Een onveilige opvoeding, waarin je bijvoorbeeld niet geleerd hebt om met je emoties om te gaan, kan het risico op het ontwikkelen van angst vergroten.
    • Sociale druk: De druk om te presteren of aan bepaalde verwachtingen te voldoen kan ook leiden tot angst.

Het is belangrijk om te benadrukken dat angst een normale emotie is. Iedereen heeft wel eens last van angst. Het wordt pas een probleem als het je dagelijks leven gaat belemmeren. Ook de oorzaken van angst zijn vaak complex. Er is niet altijd één duidelijke oorzaak aan te wijzen. Gelukkig is behandeling mogelijk. Door te leren stil te staan bij je angst. De emotie toe te laten en te doorvoelen.

In mijn traject help ik je meer bewust te worden van wie je echt bent: wat je voelt en welke invloed dit heeft op jouw leven. Zoals dus angst. Door je emoties en gevoelens te herkennen, erkennen, te voelen en te ervaren leer je de angst te accepteren. Dit zorgt voor rust, zelfvertrouwen en geluk in je leven.

“Echte moed is niet ‘geen angst hebben’, maar je angst in de ogen durven kijken” – Mark Twain

 

De invloed van angst op ons leven

Angst kan een enorme invloed hebben op verschillende aspecten van ons leven. Het beïnvloedt niet alleen onze mentale en emotionele gezondheid, maar ook ons fysieke welzijn en onze relaties.

Hoe beïnvloed angst ons dagelijks functioneren:

  1. Mentale en emotionele gezondheid: Angst kan leiden tot chronische stress, wat op zijn beurt kan leiden tot depressie, slapeloosheid en andere psychische problemen. Het constante gevoel van nervositeit, spanning, prikkelbaarheid en rusteloosheid kan ons vermogen om helder te denken aantasten, onze concentratie negatief beïnvloeden en kan leiden tot stemmingswisselingen, onzekerheid en een gevoel van verlies en controle over onze emoties. We kunnen angstig worden zonder duidelijke reden, wat het moeilijk maakt om te ontspannen en te genieten van momenten van vreugde en plezier.
  2. Fysiek welzijn: Naast de mentale impact heeft angst ook invloed op ons fysieke welzijn. Stresshormonen zoals cortisol kunnen het immuunsysteem verzwakken, waardoor we vatbaarder worden voor infecties en ziektes. Chronische angst kan leiden tot lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, maagklachten, spierspanning en vermoeidheid. Deze fysieke symptomen kunnen ons beperken in onze dagelijkse activiteiten en ons vermoeid en uitgeput laten voelen.
  3. Relaties: Angst kan ook een grote impact hebben op onze relaties. We kunnen vermijdingsgedrag vertonen, waardoor we sociale situaties of het aangaan van nieuwe relaties vermijden. Dit kan leiden tot isolatie en een gevoel van eenzaamheid. Bovendien kan onze angst onze communicatie beïnvloeden, waardoor het moeilijk wordt om open en eerlijk te zijn met anderen.
  4. Prestaties: Angst kan een negatieve invloed hebben op onze prestaties op school, werk of andere gebieden van ons leven. We kunnen moeite hebben om ons te concentreren, beslissingen te nemen of efficiënt te werken wanneer we constant afgeleid worden door angstige gedachten. Angst kan onze motivatie ondermijnen en ervoor zorgen dat we kansen missen die ons leven kunnen verrijken.

Het is belangrijk om te erkennen dat angst niet alleen een individuele kwestie is, maar ook invloed heeft op degenen om ons heen. Familieleden, vrienden en collega’s kunnen onbedoeld betrokken raken bij onze angsten en hierdoor kan hun eigen leven worden beïnvloed.

Door de impact van angst in ons leven te begrijpen, kunnen we stappen ondernemen om het te beheersen en er effectief mee om te gaan.

De vicieuze cirkel van angst

De vicieuze cirkel van angst kan zich voordoen in talloze situaties. Ik noem een paar voorbeelden:

Dagelijkse situaties:

  • Sociale interacties: Een sollicitatiegesprek, een date, een feestje. De angst om te falen of negatief beoordeeld te worden kan leiden tot vermijdingsgedrag en versterking van de angst.
  • Presteren: Een examen, een presentatie, een wedstrijd. De druk om te presteren kan angst opwekken, wat vervolgens de prestaties kan belemmeren.
  • Gezondheid: Angst voor ziekte kan leiden tot excessieve controle over het lichaam, wat op zijn beurt weer lichamelijke klachten kan veroorzaken en de angst versterken.

Specifieke fobieën:

  • Vliegangst: De angst om te vliegen kan leiden tot het vermijden van vliegreizen, waardoor de angst alleen maar toeneemt.
  • Spinnenfobie: De angst voor spinnen kan ervoor zorgen dat mensen kamers vermijden waar spinnen zich kunnen verbergen, waardoor ze de angst nooit leren overwinnen.
  • Agorafobie: De angst voor openbare ruimtes of situaties waaruit ontsnappen moeilijk is, kan leiden tot een steeds beperkter leven.

Algemene angststoornis:

  • Zorgen maken over de toekomst: Het voortdurend maken van zorgen over wat er allemaal mis zou kunnen gaan, kan leiden tot slapeloosheid, vermoeidheid en een gevoel van onrust.
  • Perfectionisme: Het streven naar perfectie kan leiden tot angst voor fouten maken en een gevoel van onvoldoende zijn.

Wat opvalt is dat al deze situaties overlap hebben. In elke situatie is er een angstwekkende gedachte: een negatieve gedachte over de situatie, jezelf of over de toekomst. Er zijn lichamelijke sensaties: een versnelde hartslag, zweten, trillen, kortademigheid. Vermijding: het vermijden van de angstige situatie of prikkel. En het versterken van de angst: want door het vermijden wordt de angst niet aangepakt maar juist versterkt, omdat het brein leert dat vermijden de beste manier is om met de angst om te gaan.

“Als je aarzelt, groeit je angst. Als je waagt, groeit je moed.”  – Onbekend

 

Hoe kun je de vicieuze cirkel van angst doorbreken?

Alvast een paar tips

  • Herken de signalen: Leer de lichamelijke en mentale signalen van angst herkennen.
  • Identificeer je angsten: Erken welke specifieke angsten je hebt. Sta stil bij de situaties waarin je je angstig voelt en probeer de triggers te identificeren. Dit bewustzijn helpt je om gericht te werken aan het overwinnen van deze angsten.
  • Betwist negatieve gedachten: Realiseer je dat dit negatieve gedachten zijn en vervang de negatieve gedachten door meer realistische gedachten.
  • Stap voor stap: Stapje voor stapje kun je jouw angsten confronteren door realistische doelen te stellen die buiten jou comfortzone liggen. Begin met kleine stappen. Stel jezelf geleidelijk bloot aan de situaties waar je bang voor bent. Besef dat je uit de vicieuze cirkel moet stappen om te leren omgaan met angst.
  • Verander je levensstijl: Een goede levensstijl kan bijdragen aan het verminderen van angstgevoelens. Zorg voor voldoende slaap, eet gezond en regelmatig, zorg voor voldoende beweging.
  • Ontspanningstechnieken: Leer ontspanningstechnieken zoals ademhalingsoefeningen, mindfulness of progressieve spierrelaxatie (eerst flink aanspannen van spieren, daarna loslaten).
  • Zorg voor een sterk ondersteunen netwerk: Omring jezelf met positieve en ondersteunende mensen die je kunnen aanmoedigen en motiveren. Het delen van jouw angsten met anderen kan helpen om ze beter te begrijpen en het gevoel van isolatie te verminderen.
  • Blijf oefenen: Overwinning van angst komt met een constante oefening en blootstelling aan gevreesde situaties. Blijf werken aan het confronteren van jouw angsten, zelfs als het moeilijk is. Oefenen zal geleidelijk leiden tot vermindering van de angstgevoelens.
  • Wees lief voor jezelf: Wees niet te hard voor jezelf als je een angstige situatie niet direct kunt overwinnen. Angst overwinnen kost tijd en geduld. Wees geduldig met jezelf tijden dit proces en beloon jezelf voor de stappen die je neemt, hoe klein ze ook mogen lijken.
  • Zoek professionele hulp: Als de angstgevoelens ernstig zijn of veel impact hebben op je dagelijks functioneren, aarzel dan niet om professionele hulp in te schakelen. Ik kan je helpen om de onderliggende oorzaken van je angst aan te pakken en je leren om effectiever met angst om te gaan door middel van effectieve behandelmethodes. Neem vrijblijvend contact met me op voor een gratis adviesgesprek om jouw situatie te bespreken.

Onthoud dat iedere persoon uniek is en dat niet elke strategie voor iedereen de beste is. Experimenteer met verschillende technieken om erachter te komen welke het beste bij jou past.

Het overwinnen en doorbreken van de vicieuze cirkel van angst vergt tijd, toewijding en vastberadenheid, maar het is absoluut mogelijk. Laat de angst jouw leven niet beheersen, maar neem de controle terug door deze tips en strategieën toe te passen.

Een praktijkvoorbeeld

Marcel heeft bij mij aangeklopt omdat hij veel last heeft van zijn angsten. Angsten die elkaar overlappen. Als voorbeeld geeft hij aan de angst voor grote gezelschappen en de angst om te falen of negatief beoordeeld te worden.

Zijn verhaal: Marcel is uitgenodigd voor een verjaardagsfeestje van een collega. Hij vindt het leuk om zijn collega beter te leren kennen, maar voelt zich tegelijkertijd erg nerveus. Hij is bang om ongemakkelijke stiltes te veroorzaken, om domme dingen te zeggen of om niet goed genoeg over te komen.

  • De vicieuze cirkel begint: Marcel begint al dagen van tevoren na te denken over het feestje. Hij maakt zich zorgen over wat hij aan moet trekken, wat hij tegen de anderen moet zeggen en of hij wel leuke gesprekken kan voeren. Hoe meer hij hierover nadenkt, hoe angstiger hij wordt.
  • Lichamelijke reacties: Marcel krijgt een knoop in zijn maag, zijn hart gaat sneller kloppen en hij begint te zweten. Deze lichamelijke reacties versterken zijn gevoel van angst.
  • Negatieve gedachten: Marcel denkt: “Wat als niemand met me wil praten?”, “Ik ga vast iets doms zeggen” of “Ik pas toch niet bij deze groep”. Deze negatieve gedachten voeden zijn angst.
  • Vermijden: Om de angst te ontlopen, overweegt Marcel om een smoes te verzinnen en niet naar het feestje te gaan. Hij denkt dat het beter is om thuis te blijven dan zich voor schut te zetten.

Waarom is dit een vicieuze cirkel?

  • Verwachting van het ergste: Door te verwachten dat er iets mis zal gaan, vergroot Marcel de kans dat dit ook daadwerkelijk gebeurt.
  • Vermijden: Door het feestje te vermijden, ontneemt Marcel zichzelf de kans om te leren dat zijn angsten vaak ongegrond zijn.
  • Bevestiging van de angst: Doordat Marcel niet naar het feestje gaat, bevestigt hij voor zichzelf dat zijn angst terecht was, terwijl het in werkelijkheid misschien wel heel gezellig was geweest.

Hoe kan Marcel deze cirkel doorbreken?

Herken de gedachten: Marcel gaat aan de slag om zijn negatieve gedachten te herkennen en ze te vervangen door meer realistische gedachten.

Uit je comfortzone: Marcel begint met kleine stapjes, zoals bijvoorbeeld eerst een kort gesprekje aangaan met een bekende op het feestje.

Ontspanningstechnieken: Ademhalingsoefeningen of mindfulness kunnen helpen om de lichamelijke symptomen van angst te verminderen. Leren leven in het hier en nu!

Positieve zelfpraat: Marcel kan zichzelf aanmoedigen en positieve affirmaties gebruiken.

 

Zelfbewustzijn

Het belangrijkste is dat Marcel zich bewust wordt wie hij echt is. Wat hij voelt en welke gedachten hem beïnvloeden. Stilstaan bij de gedachten: is het echt waar? Kun je absoluut weten dat het waar is? Je gedachten analyseren door stil te staan bij je reactie, wat er gebeurt wanneer je in die gedachte gelooft. En niet onbelangrijk: wie zou je zijn zonder de gedachte?

Door deze strategieën toe te passen, kan Marcel leren om anders met zijn angst om te gaan en uiteindelijk meer plezier beleven aan sociale situaties.

Mijn verdere aanpak

Naast het dieper ingaan op Marcel z’n angsten staan we vooral ook stil bij ‘Wie ben ik? Wat doe ik? En wat wil/kan ik?’ Hiervoor gebruik ik verschillende methodieken, zoals bijvoorbeeld de kernkwaliteiten, de kernwaarden en brengen we de behoeften en verlangens in beeld. Dit zijn belangrijke inzichten en maken je bewust van wie je bent. Zie het als een kompas voor je leven, een kompas wat jou richting geeft. Zo waardevol.

Gratis sessie

Herken jij jezelf in bovenstaand verhaal? Tob jij ook al langere tijd met angsten en lukt het je maar niet om er mee om te gaan? Je bent niet de enige.

Ben jij klaar om de vicieuze cirkel van angst te doorbreken? Schakel mijn hulp in en ontdek hoe jij meer rust en ontspanning in je leven kunt ervaren. Boek nu je gratis adviesgesprek en laat me je begeleiden naar een leven vanuit rust en zelfvertrouwen. Want hoe sterker jij je bewust bent van wie je echt bent, hoe meer je gaat ontdekken en begrijpen wat jouw rol is in situaties waarin je terecht komt. Je gaat begrijpen dat wat je bent, wat je voelt, invloed heeft op je gedachten en op je handelen.

Heb je na het lezen van dit blog vragen en wil je hierover met mij in gesprek? Onderzoeken wat ik voor jou kan betekenen? Maak dan een afspraak in mijn online agenda voor een gratis adviesgesprek. Samen bespreken we dan jouw situatie en hoe ik jou hierbij kan helpen.

Kijk ook op mijn website voor meer informatie. Jezelf centraal leren zetten begint bij kiezen voor jezelf. Wat we van jongs af aan hebben geleerd is ons aan te passen en onze omgeving prioriteit te geven boven onszelf: voldoen aan de verwachtingen van anderen en onszelf wegcijferen.

Daarom is de balans zoek. We hebben teveel gegeven en nemen te weinig.

Daarvoor is coaching nodig. Een spiegel die je laat zien wat je doet. Je bewust maken van je gedrag en vaardigheden aanleren hoe je hier beter mee om kunt gaan. Dat gaat niet vanzelf. Nee, dat gaat stapje voor stapje. Een aanpak die alle aspecten van ons dagelijks leven betreft.

Lees hier wat ik voor jou kan betekenen.

Onderneem daarom vandaag nog actie. Je bent het waard!